Verzuim

door Jeroen Veldhuis | 28 feb 2022 | Incasso, Verbintenissenrecht

Misschien heb je wel eens gehoord of gelezen dat je in verzuim komt als je niet alsnog de rekening betaalt. Maar wat is verzuim nou precies en wat kunnen de gevolgen zijn?

Wat is verzuim?

De Van Dale omschrijft verzuim als “het niet doen van iets dat je wél moet doen”. En dit geldt in de basis ook voor het juridische begrip verzuim. In de juridische zin kan verzuim worden omschreven als het niet nakomen van verplichtingen uit een opeisbare verbintenis.

De verbintenis moet opeisbaar zijn. Denk aan een verstreken betalingstermijn van een factuur of niet geleverde spullen. Is de betalings- of leveringstermijn nog niet verstreken, dan kan de schuldeiser de vordering nog niet opeisen.

Hoe raak je in verzuim?

Je kan op meerdere manieren in verzuim komen. Soms gaat dat vanzelf en soms moet er actie worden ondernomen.

Spreken partijen geen termijn af voor nakoming, dan treedt het verzuim pas in nadat de schuldeiser een schriftelijke aanmaning stuurt aan de schuldenaar.[1] In deze aanmaning biedt de schuldeiser de schuldenaar een laatste redelijke termijn om alsnog aan zijn verplichtingen te voldoen. Deze aanmaning noemt men een ingebrekestelling.

In een aantal gevallen is een ingebrekestelling niet nodig. In de wet staan drie situaties waarin het verzuim intreedt zonder ingebrekestelling., namelijk wanneer (artikel 6:83 BW):

1. een voor de voldoening bepaalde termijn verstrijkt zonder dat de verbintenis is nagekomen;
2. de verbintenis voortvloeit uit onrechtmatige daad of strekt tot schadevergoeding die een gevolg is van het niet nakomen van de verbintenis en de verbintenis niet terstond wordt nagekomen;
3. de schuldeiser uit een mededeling van de schuldenaar moet afleiden dat deze in de nakoming van de verbintenis zal tekortschieten.

Dit betekent niet dat er geen andere situaties zijn waarin het verzuim intreedt zonder ingebrekestelling. Het verzuim kan namelijk ook intreden op grond van de redelijkheid en billijkheid.[2]

De gevolgen van verzuim

Is sprake van verzuim, dan kan de schuldeiser meerdere dingen doen.

Ontbinden overeenkomst

De eerste mogelijkheid is dat de schuldeiser de overeenkomst helemaal of deels ontbindt. Let op dat de tekortkoming ernstig genoeg is om dit te rechtvaardigen. Zo is het bijvoorbeeld vaste rechtspraak dat bij een huurachterstand van drie maanden of meer de huurovereenkomst mag worden ontbonden.

Rente

Als je in verzuim verkeert, dan ben je mogelijk rente verschuldigd. Dit kan de rente zijn die is afgesproken in de overeenkomst of algemene voorwaarden (contractuele rente). Als er niets is afgesproken, dan kan de schuldeiser de wettelijke handelsrente of de wettelijke vertragingsrente vorderen.

Meer informatie over de verschillende soorten rente lees je in mijn blog Welke soorten rente spelen bij incasso’s?

Buitengerechtelijke incassokosten

Ook kan de schuldeiser vaak aanspraak maken op buitengerechtelijke incassokosten. De hoogte van de buitengerechtelijke incassokosten hangt af van de het onbetaald gelaten bedrag en de afspraken van partijen.

Voor consumenten geldt een verplichte wettelijke regeling (dwingend recht). De schuldeiser moet een brief sturen aan de in verzuim verkerende schuldenaar. Hierin gunt hij de consument een termijn van 14 dagen om alsnog te betalen. Betaalt de schuldenaar vervolgens niet, dan moet hij buitengerechtelijke incassokosten betalen.

Meer informatie over de veertiendagenbrief en buitengerechtelijke incassokosten lees je in de ‘opfrisser’ die ik schreef voor het Advocatenblad.

[1] Artikel 6:82 lid 1 BW.

[2] HR 11 oktober 2019, ECLI:NL:HR:2019:1581, r.o. 3.2.1.